Pasen 2006

Pasen is weer achter de rug. Of het nu 14 Nisan nu woensdag 12 april 2006 of zondag 16 april was dat mensen vierden kon men er even bij stil staan om hen te vragen wat zij eigenlijk vierden. Opvallend kunnen weinig mensen echt beschrijven wat zij juist zouden vieren of herdenken. Tegenwoordig is er een enorme diversiteit in paasvieringen. Per land en vaak ook per religie zijn er vele verschillen. Aanhangers van de Oosterse Orthodoxe kerk vieren eerste paasdag haast nog even uitbundig als hun voorvaderen. De Lutherse kerk in Zweden en Noorwegen daarentegen, heeft zich nogal moeten aanpassen aan bepaalde moderne gebruiken van het volk. Met Pasen gaat namelijk een groot deel van de mensen op vakantie naar de bergen. Origineel als ze zijn, heeft de Lutherse kerk ter plekke enkele bergkerken gebouwd.
De wijze waarop velen de dagen doorbrengen geeft eerder een beeld dat deze dagen zo als de Kerstdagen doorspekt zijn met heidense traditie en meer te maken hebben met vruchtbaarheidssymbolen dan met de offerdood en verrijzenis* van Jezus Christus, onze Heilland en de Messias waar zo veel mensen jaren hebben naar uitgekeken. Grote schoonmaak, paaseieren, paashaas en paasklokken, reizen naar Rome, chocolade, paasdecoratie… dat zijn de zaken die de mensen wel kunnen bezighouden wanneer de lente zich meer laat zien.  Bij het woord ‘Pasen’ denkt vrijwel niemand meer aan het religieuze feest.  Tegenwoordig beginnen de kippen als maar vroeger paaseieren te leggen. Pasen begint zelfs Kerst en Nieuwjaar te evenaren betreft het koopgedrag van de mensen. Ook het internet speelt gretig in op de aandacht die Pasen meer geniet en brengt zelfs een Starkabel rond Pasen, Paasnet of Dit is pasen. Hiertegenover zijn dan (gelukkig) weer verdedigingssites gekomen waar de essentie van het Christelijk Paasgebeuren naar voor wordt gebracht.  Achtergronden bij het paasverhaal  (No Bunnies – Just The Good News! A Christ-Centered Holiday Directory) er bestaan naast de heidense Web sites ook  Easter Hotlist Site Directories
 Volgens professor Top, volkskundige aan de K.U.Leuven, is de paashaas een protestants symbool. “De paashaas komt uit Duitsland en is ontstaan in de tijd van de Reformatie”, zegt hij. “Omdat de katholieken hun klokken hadden, wilden de protestanten een ander symbool voor de paastijd.”

De paashaas is een geciviliseerde versie van de gewone haas: niet het symbool van wellust zoals in de klassieke oudheid, maar wel van gulheid. Uit Duitse legendes van de 17de eeuw is het de paashaas die de eieren verstopt. Mogelijk werd dat verband gelegd omdat vogels vaak eieren achterlieten in verlaten hazenleggers.

paashaas van kleine man
Chocolade paashaas - Image by Gerard Stolk vers l’Assomption via Flickr

Anderzijds was de haas het symbool van Asjtarte, de Kanaänitische godin van de vruchtbaarheid. Een haas is een vruchtbaarder en waakzamer dier dan het konijn. Dat verklaart waarom niet het paaskonijn maar wél de paashaas eitjes brengt.  In geschriften uit de 16e eeuw spreekt men reeds over een konijn dat op goede vrijdag rode eieren legt en de nacht voor eerste paasdag bonte eieren. De eieren waren al eeuwen gebruikt als het vruchtbaarheidssymbool en als teken voor het nieuwe leven.  

Het gebruik van paaseieren bij de Christenen is ontstaan tijdens de Middeleeuwen en was eigenlijk een herinvoering van oude plaatselijke gebruiken ter verering van het einde van de winter. De kerk verbood in de vastentijd eieren, dat was ook zo voor vlees.  Maar net tijdens deze periode leggen kippen veel eieren. Zo stapelen de eieren zich op. Om ze te bewaren werden ze hard gekookt en opzij gelegd voor later. Men had veel tijd en beschilderde ze om ze ook aantrekkelijker te maken wanneer ze werden opgediend.  Ze werden dikwijls als geschenken gegeven. Bij bepaalde Christenen werd het ei tot symbool van de wederopstanding van Christus en de hoop op de wederopstanding van alle mensen. De schaal kreeg de betekenis van het graf van Christus. (Waar men het niet gaat zoeken.)
De eieren werden gekookt zodat ze langer bewaart konden worden en ze werden tevens versierd

Algemeen kunnen wij aan nemen dat weer eens volkeren zich hadden vastgehecht aan heidense kennis en er ook de voorkeur aan gaven die heidense gebruiken terug in ere te herstellen.

Volgens professor   Jef Lamberts  is «Het is de onbetwiste kern van het liturgische jaar van de christenen. Heel hun geloof draait rond het paasfeest. Zonder het geloof in Jezus’ opstanding, de verrijzenis, kan men niet spreken over christen zijn. Alle andere kerkelijke feesten, zelfs Kerstmis, zijn een uitvloeisel van de centrale paaservaring.» dit lijkt mij toch een visie die jaren geleden misschien kon opgaan maar nu helemaal uit de tijd is. Vandaag worden in veel godsdienstlessen de essenties van het Christelijk geloof niet meer duidelijk gemaakt en houdt men in vele scholen nog zeer hard vast aan de paapse instelling en stelt men het Christendom als synoniem voor Katholicisme. In  de lessen religie wordt er weinig of niet gewezen op de daad van Christus en wordt er helemaal geen aandrang gemaakt om er op te wijzen welke opdracht elke Christen heeft. Namelijk de opdracht om generatie na generatie de betekenis van Pasen door te geven. “Dat is een taak voor de kerk, maar die krijgt elke week minder volk over de vloer om die betekenis aan door te geven. Tot op zekere hoogte kan ook het onderwijs een rol spelen. Te veel mensen kennen de betekenis van de goede week niet meer.»  Het is juist bij dat onderwijs waar de wankele schakel van deze ontsporende maatschappij ligt.
De Hindus vierden eergisteren hun Nieuw jaar. Voor hen was het zo als het voor ons zou kunnen zijn een moment van reflectie. Voor de Katholieken zou het ook het begin van een nieuw kerkelijk jaar kunnen zijn, waarbij zij ook even kunnen stil staan bij het voorgaande jaar van godsdienstbeleving. In het Plan van God is het voorzien dat de wereld tot volmaaktheid gaat komen. De Creatie van de wereld is nog steeds aan de gang, maar de Bijbel geeft genoeg aanwijzingen voor ons om in te zien hoe dicht wij tot een voltooiing van Gods Plan komen. De natuurverschijnselen, de wijze waarop mensen reageren tegenover hun omgeving en de politieke toestanden zijn duidelijk tekenen aan de wand.
 In deze wereld van vandaag denken velen dat Kerk of religie niet meer nodig is. Maar de religie wordt vandaag nog steeds gebruikt als een wapen of als een reden om te strijden.  Godsdienst scheidt volgens Balkenende ook meer mensen dan dat het mensen zou verblijden. Dit is echter de waarheid geweld aan doen, want de meeste mensen die in de anonimiteit verblijven zijn juist dezen die geen boodschap hebben aan politiek en die juist innerlijke vrede hebben gevonden en een geruste gemoedsinstelling om vredevol met hun buren om te gaan. Erg godsdienstige mensen hebben juist geen leider of menselijke regeringsstructuur nodig om hun leven in goede banen te leiden. Zij die grote nood hebben aan menselijke leiders zijn juist diegenen die het grootste gevaar lopen om bij sekten te recht te komen. Een groepering, of ze nu religieus of seculier is, kan aan haar leden haar eigen gedragscodes opleggen en over de gehele wereld zien wij mensen die hun macht willen gebruiken om zo veel mogelijk mensen naar hun hand te zetten, om hun eigen doelstellingen te bereiken zonder zich voor de anderen te moeten bekommeren. die menselijke leiders hebben steeds minder respect voor de godsdienstbeleving van mensen en zelfs in een zogenaamd geciviliseerd land durven de politiemachten met veel krachtsvertoon een eredienst binnen vallen (Inval in Afrikaanse kerk La Source du Salut te Brussel) Respect is duidelijk een van de waarden die zoals een eerlijke natuurlijke trots zijn weggevallen, maar weldegelijk door de verkeerde machtswellust en trots overwonnen zijn.
Veel mensen gaan de materie en het nu belangrijker vinden dan hun omgeving en de toekomst. Zij hebben ook niets meer om naar uit te kijken. Zo als veel Amerikanen zien zij de mogelijkheid niet zitten dat er na hun leven nog iets zou kunnen zijn (Americans don’t believe they will experience a resurrection of their bodies when they die) Dat Jezus het brood heeft gebroken en uitgedeeld heeft aan zijn leerlingen om ons een veel beter brood te geven dan enig materieel goed hier op aarde kan brengen, vergeten velen. (Jesus took bread, and blessed it, and brake it, and gave it to the disciples)
Vele kinderen zien hoe de volwassenen handelen en worden gebombardeerd door gewelddadig beeldmateriaal in hun leefomgeving. De onverschilligheid van hun oudere leefgenoten geeft hun geen aanmoediging om bepaalde wegen op te gaan. Er wordt hun meestal ook niet gevraagd om keuzes te maken en veelal worden er gouden lepeltjes voorgeschoteld met een vergiftigd geschenk. Zonder Gods raad hoeven zij geen beslissingen te nemen. Het hart zou nochtans de wil en de intenties naar voor moeten brengen. Juist doordat er zo weinig mensen de focus naar God richten is er zulk een goddeloosheid en geweld in deze wereld. Weinigen willen nog echt luisteren naar anderen. Voor de jongeren is het echter belangrijk te weten welke richting zij moeten uit gaan en met welke waarden zij willen leven. Tot hoeverre wil men gaan en wat kan men aanvaarden als een toelaatbare handelswijze. Jongeren moeten met ouderen zich over bezinnen hoe wij tegenover mensen gaan staan die een asociaal gerag vertonen. In elkaar geslagen worden of vermoord worden om een MP3 speler in een overdruk hoofdstedelijk station of zo maar in elkaar geslagen worden aan een verlaten tramhalte in Potsdam, vermoedelijk wegens de kleur van de huid. Of hoe tolereert men dat kerkgemeenschap onderling blijven ruziën en zo ver gaan als in de Egyptische stad Alexandrië waar zeker één dode en 43 gewonden gevallenzijn  na afloop van een dienst in de koptische Heiligenkerk in het centrum van de stad, waar een moslim op ‘Goede vrijdag’ een 78-jarige kerkganger doodstak. Onze maatschappij hoort de cultuurverschillen te herkennen maar ook in te bouwen dat eenieder naar de ander kijkt en reageert met het volste respect. diegenen die zich in de maatschappij dan ook associaal gedragen moeten dadelijk aangepakt worden met stevige hand.
 In zijn doodsstrijd roept Jezus God aan, en niet Elias zoals het volk meent (versterking van de bespotting). Geeft Jezus, in het zicht van de dood, toch nog op vraagt de Gazet van Antwerpen zich af? In feite is de kreet een citaat uit de Oud Testamentische psalm 22, waarin de psalmist in doodsnood God aanroept, maar op het einde van de psalm komt de berusting. Mattheus suggereert dus niet Christus’ opgave, als wel zijn overgave volgens het paasdossier.
* Verrijzenis:

Good-News Jesus among the partisans

La grande unité des protestants
Le protestantisme, minorité vivante

11 thoughts on “Pasen 2006”

Geef een reactie - Give a reaction

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.